TuvART

Halı, kilim, yastık, heybe, çorap gibi malzemelerin, yeryüzünde eşi görülmemiş değerde olduklarının kimse farkında değildir. Biz Türkler bile! Başlangıçta milyon yıllarda, yaşamın ve doğanın çilesini çekmiş olan Orta Asya Kişisinde, zamanla algılama niteliği doğmuştur. Ardından içinde yaşadığı şartları açıklama gereksinimi duymuş, bunları haykırışlarla ifade etmiştir. Binlerce ve binlerce yıl, düşünce sisteminin gelişmesi ile heceyi bulmuştur. Artık bir kavramı ifade edebilmektedir. Önceleri ona yaşamını sağlayan dağ keçisinin kafasındaki şekli somutlaştırıp onu resim halinde dağlara, taşlara, mağaralara çizmiş, sonra atı bulmuştur. Fakat kafasını kurcalayan erişemediği gökyüzüdür. Güneş, Ay, yıldızlar, mevsimler, doğum, ölüm ve açıklayamadığı bir kudret.
.... Yeniden çok sayı sayıda bin yıllar geçmiştir...
Nihayet kafasında oluşan düşünceyi, soyutu, taşa, mağara duvarlarına ''urmuş'', onun resmini yapmış, somutlaştırmıştır. İşte buna DAMGA diyoruz. Her bir DAMGA, ayrı bir KAVRAMı ifade eder. 
Kafasını en çok kurcalayan gökyüzündeki kudreti açıklamak;
Ondan gelme, DOĞUM. Ona dönüş ÖLÜM.
Ona kutsal değer vermiş, kollarını açarak OĞ demiştir. Bu korkuyla karışık hayranlığını damga şeklinde görselleştirmiştir. Ölümden korkmuş, ölümsüzlüğü aramış, ona ancak vücutta saklı olan CAN'ın erişebileceğini, bu kişinin de günahsız olması gerektiğini düşünmüştür. Bu niteliğe, bu başarıya erişene, Tanrıya Erişme Başarısını elde etmiş kişi anlamına gelen ON(g) demiştir. Can'ın Tanrıya erişebilmesi için, Can'ın vücuttan dışarı çıkması gerekmektedir. Bu nedenle vücudu ateşe vermiştir.
Can, Ten'den dışarı AT'ılmış, bunu AT Damgasıyla şekillendirmiştir. Can'ın Ruh'un Gökyüzündeki Yaratma Kudreti'ne, Tanrı'ya erişmesi için UÇ/ması gereklidir. Bunu da UÇ Damgasıyla görselleştirmiştir.
Uçacak ama nasıl? Tek imkan KUŞ.
UÇAN KUŞU görselleştirmeyi denemiş, onu da OQ Damgasıyla ifade etmiştir. 
SONUÇTA; Günahsız Kişi'yi Tanrı Bil'ine göndermiş, o kişi Tanrı Katı'na ''Cennete AŞ'mış'' AŞ damgası da bu şekilde somutlaşmıştır.
İşte bu tinsel değerdeki damgaların halı, kilim, heybe, yastık gibi günlük gereksinimlerimiz arasında bulunan, alelade saydığımız hatta varlıklarının farkında bile olmadığımız eşyaların üzerinde bulunduğunu, bunların milyon yıldan yola çıkıp çok sayıda yüzbinlerin çilesini, birikmiş deneyimlerini görselleştiren damgalarla bezenmiş olduğunu bilmiyoruz. Onları odalarımızda, koridorlarımızda, ayaklarımız altında çiğniyor, sedir örtüsü halinde üstüne oturuyor, uzanıyor, içlerine tahıldan, kap kacağa kadar her tür eşyayı koyuyoruz. Ama nedir, nasıl oluşmuştur, üstündeki renkli, çeşitli şekiller ne anlama gelir, merak etmiyoruz.

Evet o şekillere, koç boynuzu, eli belinde, sığır sidiği, örümcek, canavar gibi bir takım adlar verilmiştir. Ama o adların, bu şekillerin milyon yıldan beri gelen damgaların bilinmeyen değerleriyle ilgileri yoktur. ve bu değerleri ortaya koyamazlar. İşte bu amaçla; yazlarımı geçirdiğim Antalya'daki Batık Kent diye tanınan Kale Köy ve Üçağız'daki birkaç dükkanda gördüğüm halı ve kilimlerin resimlerini çekerek, yapmış olduğum bu ilk çalışma ile kilimlerimizi ve halılarımızı süsleyen şekillerin dillerini çözmeye çalıştım.
Halûk Tarcan 15.07.2011 - Mecidiyeköy 
* Okunan Söz, Okutan Söz